مهندسی نفت

 Stabilizer                                              تثبيت كنندها:

تثبيت كننده ها ابزاري هستند كه بنا بر چگونگي استفاده از آنها در رشته حفاري وظايف خاصي را دنبال مي كنند. در چاههاي قايم استفاده از تثبيت كننده ها در فاصله ي مناسبي از نه باعث جلوگيري از حالت قايم ميشود.

وظايف مهم پايداركننده ها به شرح زير ميباشد.:

:BHA 1.جلوگيري از لرزش

به دليل آن كه تقريبا برابر قطر چاه بوده همانند يك نقطه نگهدارنده براي BHA عمل ميكند.

2.كاهش لرزش و خمش در لوله هاي حفاري و جلوكيري از فرسايش آنها.

3. جلوگيري از تماس مستقيم لوله هاي وزنه با ديواره چاه.

4.تامين قسمتي از وزن روي مته.

5.به عنوان يك حالت تراش چاه مي باشد.washing & ream

انواع stabilizerها:

A.  Rotaiting Blads:

تيغه هاي آن كوتاه يا بلند ، تغيير مي تواند عمودي يا مارپيچ باشد و توسط تنگستن كاربيد hard facing مي شود. كه در سازند نرم بايد از تيغه هاي پهن و در سازند تخت بايد از تيغه هاي كم پهنا استفاده شود.

تثبيت كننده ها يا تيغه هاي مارپيچي داراي مزايايي نسبت به تيغه هاي عمودي ميباشند كه عبارت اند از :

_تيغه هاي مارپيچي محيط 360 درجه را پوشش مي دهند و راحت به داخل چاه رانده مي شوند.

_در صورت گير كردن به كمك دوران رسته حفاري بهتر آزاد مي شود.

_يكي از انواع متداول تثبيت كننده ها كه بلافاصله بعداز مته(Near Bit                                                               Stab.)

 بسته ميشود جهت جلوگيري از لرزش وبرش مته و در نتيجه افزايش طول عمر  مته و نيز حفاري چاه با قطر كامل مورد استفاده  قرار ميگيرد.

كه خود Rotaiting Blads  در د نوع وجود دارد.:

1.در محل چاه تعمير ميشود.

در كارگاه تعمير ميشود.

دسته هايي كه در كارگاه تعمير مي شوند عبارتند از :

1.تيغه جوشيwelded Blads))

2. تيغه قالبي(Integral Blads)

3.تيغه سر خور آستين دار(Shrunk Blads)

1.Welded Blads:

 تثبيت كننده اي كه تيغه آن بوسيله جوش به بدنه آن چسبيده اند.قطر خارجي آنها كم باشد و در سازدهاي نرم  از آن استفاده مي شود.

2.Integral Blads:

 اين نوع از Stabilizer  ها مقادم و سخت هستند و در سازدندهاي سخت وميني سخت استفاده مي شود و از فولادآبياري ساخته مي شود.وسطح تيغه آن با تنگستن كاربيد Hard facing مي شود. و در دو نوع چهار تيغ و مار پيچ وجود دارد.

3.Shrunk Blads:

 نوع ديگر تيغ هاي سر خود هستند  كه از دو قسمت  فولادي تشكيل شده اند: آستين و بدنه

B. Non_Rotaiting Sleeve:

بيشتر  كاربرد آ نها در سازدند هاي  سخت مانند آهك  و دولوميت مي با شد. داراي يك آستن  لاسستيكي مي باشد كه بر روي بدنه نصب ميشود.  در هنگام حفاري آستين ثابت و بدنه مي چرخد. در نتيجه مقدار آسيب به ديواره چاه  به حد اقل مي رسد.

Sleev Stabilizer:

 در كليه سازند ها كار برد دارد و از بدنه و آستين پيچي تشكيل شده است  كه تيغه ها روي آن سوار است براي تعويض  تيغه ها ، كل آستين تعويض مي شود كه در سر چاه امكان پذير است.

__نحوه ي قرار گرفتن تثبيت كننده ها در BHA به صورت مدل هاي زير مي باشد.

a) Pendulum Hook up

b) Fulerum Hook up

c) Stiff (lock_in) Hook up

در روش پاندولي يك عددد تثبيت كننده معمولا در فاصله 20_10 متري بالاي مته  قرار داده ميشود تا از انحراف چاه قايم جلوگيري كند و در حين حفاري به محض انحراف چاه از موقعبت قايم خود، نيروي جاذبه آن قسمت از BHA  كه در زير تثبيت كننده (كه همانند يك تكيه گاه عمل  مي كند) واقع شده است زاويه چاه دا به حالت عمودي بر مي گرداند و مانع كج شدن چاه مي شود.

 در مدلfulerum يك عدد تثبيت كننده بلا فاصله  بعد از مته قرار مي گيرد. هدف از اين روش افزايش زاويه چاه مي باشد. با اعمال وزن روي مته ،مته نيروي به قسمت بالاي حفره چاه  وارد ميكند كه اين امر باعث انحراف چاه به سمت بالاي حفره و افزايش زاويه چاه مي گردد. هر چه وزن روي مته بيشتر باشد نرخ افزايش زاويه چاه بيشتر  ميشود. اگر هدف ما افزايش تدريجي زاويه چاه باشد يك عدد پايدار كننده  ديگر در بالاي لوله وزنه  غير مغناطيسي Non_Magnet   قرار داده مي شود.

در مدل Stiff Hookup  از تعداد سه يا بيشتري تثبيت كننده استفاده مي شود. با به كار گيري اين مدل ،حفاري چاه در جهت پيش بيني شده  بدون ايجاد انحرافي   ادامه پيدا مي كند.  دو حالت مهم براي استفاده از اين مدل وجود دارد. يكي در حفاري حفره دوم (معمولاحفره 2/1 17 اينچ) كه نياز است چاه به  حالت عمودي و بدون كوچكترين انحرافي حفر گردد.  علاوه بر اين وجود اين تثبيت كننده ها، وزن روي  مته  بيشتري را فراهم  مي آورد كه باعث افزايش سرعت حفاري مي گردد. بيشترين متراژ حفاري با اين BHA در ايران 1200 متر  در روز بوده است در اين شرايط BHA مورد استفاده   را

Packed_Hole Assembly نيز گويند. حالت دوم در چاههاي جهت دار و در قسمتي  از چاه كه لازم است حفاري با يك زاويه ثابت ادامه پيدا كند مورد استفاده قرار مگيرد در اين حالت  BHA   را  Keep Angle Assembly   نيز گويند.